Pre-ampli hàng khủng

Với vẻ ngoài bắt mắt, thiết kế cực kỳ kỹ lưỡng và có âm thanh chi tiết đến kinh ngạc, BAT Rex đã nhanh chóng trở thành một trong những sản phẩm được giới chơi âm thanh đỉnh cao bàn tán đến nhiều nhất trong năm vừa qua.

Tại triển lãm âm thanh CES 2007, Ballanced Audio Technology chính thức ra mắt sản phẩm pre-ampli mới nhất của mình với cái tên ngắn gọn nhưng ấn tượng - Rex. Với vẻ ngoài bắt mắt, thiết kế cực kỳ kỹ lưỡng và có âm thanh chi tiết đến kinh ngạc, BAT Rex đã nhanh chóng trở thành một trong những sản phẩm được nói đến nhiều nhất năm qua.

Khởi nghiệp trên đất Mỹ nhưng chủ nhân của Ballanced Audio Technology, Victor Khomenco lại là một người gốc Nga và được thừa hưởng thành quả giáo dục của nước Nga Xô viết trước đây. Victor Khomenco tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành vật lý - điện tử tại Đại học Bách khoa Leningrad. Sau khi cùng gia đình sang định cư tại nước Mỹ, ông đã có quá trình làm việc tại hãng HP trước khi cùng với người bạn Steve Bernaski lập nên hãng Audio Ballanced Technology (BAT) vào năm 1995.

Với vốn kiến thức chuyên sâu về điện tử, cộng với sự đam mê âm thanh hiếm có, Victor Khomenco cùng các đồng sự đã nhanh chóng tạo lập chỗ đứng cho thương hiệu BAT. Ngay từ những sản phẩm đầu tiên, BAT đã chinh phục giới audiophile bằng các thiết bị âm thanh có chất lượng trình diễn cực kỳ ấn tượng. Tất cả thiết bị của BAT đều được dựa trên nguyên lý mạch cân bằng từ đầu đến cuối, cùng với triết lý thiết kế tối giản mạch tín hiệu nhưng lại cầu kỳ trong xử lý phần nguồn và phối ghép linh kiện.

Trước khi lập ra hãng BAT, Victor Khomenco đã có quá trình trăn trở tìm kiếm một mạch khuếch đại tín hiệu lý tưởng.
 
Cùng với quan niệm thiết kế cân bằng là yếu tố cốt lõi để tạo nên âm thanh chính xác, ông cho rằng mạch khuếch đại phải có trở kháng ra đủ thấp và có dòng đủ lớn để phối ghép hiệu quả với phần tăng âm công suất. Có 3 cách để làm được điều này. Cách thứ nhất là dùng biến áp xuất âm. Đây là phương pháp thông dụng được nhiều hãng sử dụng, nhưng nó cũng có nhiều hạn chế bởi biến áp xuất âm bị giới hạn về băng thông và tạo nên hiện tượng suy hao tín hiệu. Cách thứ 2 là xuất âm ở cathode theo mạch cathode follower; ưu điểm là đơn giản, rẻ tiền nhưng lại bị coi là làm méo mó nguồn âm gốc. Cách thứ ba là tìm ra một loại bóng có nội trở đủ thấp hoặc ghép song song nhiều bóng có nội trở thấp để có trở kháng ra đủ thấp. Và Victor Khomenco đã quyết định lựa chọn phương pháp cuối cùng này với một đối tác đặc biệt - đó chính là bóng 6N30P của Nga.

Vốn là một loại bóng quân sự được sử dụng trong công nghệ rada, trước khi kết thúc thời kỳ chiến tranh lạnh, 6H30P bắt đầu được một số hãng sản xuất thiết bị âm thanh để mắt đến. Loại đèn này na ná giống với 2 loại đèn ba cực kép phổ thông của phương Tây là 5687 và 6922, nhưng ưu việt hơn nhiều bởi nội trở của nó rất nhỏ (chỉ cỡ 800 ohm), trong khi công suất tiêu tán tại anode lại khá lớn và là một loại bóng siêu bền. Đặc biệt, đời quân sự của 6N30P là 6N30P-DR được coi là super tube thực sự, bởi anode của nó được làm từ một loại hợp kim đặc biệt mà chỉ người Nga mới có. Trước khi người Nga kịp ý thức được việc loại bóng thuộc hàng bí mật quân sự của họ đang bị chảy máu sang phương Tây và ra lệnh cấm xuất khẩu bóng 6N30P vào năm 1998 thì Victor Khomenco đã nhanh tay kịp trữ một số lượng kha khá loại bóng này. Về sau, một số hãng sản xuất bóng đèn như Sovtex, Electro Harmonic đã sản xuất trở lại bóng 6N30P, nhưng chất lượng không thể nào bằng được loại bóng quân sự thời kỳ chiến tranh lạnh.

BAT bắt đầu khai thác bóng 6N30P trong sản phẩm pre-ampli VK50SE xuất xưởng năm 1998. Vào thời điểm bấy giờ, VK50SE đã tạo nên một cuộc cách mạng thực sự. Mỗi kênh của pre-ampli này sử dụng tới 4 bóng 6N30P, có nghĩa là 8 bóng 3 cực đơn mắc song song theo kiểu vi sai đối xứng và được chỉnh thiên áp ở chế độ ăn dòng rất lớn, lên tới 150 miliampe mỗi vế, tương đương với một ampli công suất cỡ trung bình! Trở kháng ra của toàn mạch xuống tới 200 ohm trong khi độ hỗ dẫn lên tới 72mVA, kết quả là đem lại một thứ âm thanh có độ phân giải cực cao mà không một loại bóng đơn chiếc nào có thể đạt được. Mạch pre-ampli này được hãng BAT đăng ký bản quyền với tên gọi Unistage và liên tục được sử dụng trong các model ampli tiền khuếch tiếp theo như VK51SE, VK52SE và giờ đây là REX pre-ampli. Âm thanh của máy mạnh mẽ với chất âm có thể thay đổi tương ứng với chế độ sử dụng của đèn nguồn dòng hằng trong phần nguồn.

BAT Rex với phần nguồn được xử lý công phu bằng những linh kiện tốt nhất.

Giống nhau cơ bản ở mạch tín hiệu, vậy điều gì tạo nên sự khác biệt giữa model siêu khủng REX Pre-ampli và các sản phẩm đời trước của Balanced Audio Technology? Đó chính là phần nguồn được xử lý cực kỳ công phu. Preampli REX có 2 khối chassis riêng rẽ, một cho phần nguồn và một cho phần mạch tín hiệu. Nhưng thú vị là ở chỗ trong mỗi monoblock lại có một biến thế nguồn riêng: trong block nguồn là biến thế cho cấp dòng DC âm và trong phần tín hiệu là biến thế cấp dòng DC dương. Thiết kế này được BAT lý giải là thiết kế tối ưu cho phần nguồn. Phần chỉnh lưu sử dụng 02 đèn 5AR4 cao cấp. Phía sau đèn nắn là mạch lọc tích cực C-multiplier có tác dụng tương đương với một bộ tụ lọc điện dung cực lớn để giảm dao động nhấp nhô cho phần nguồn DC. Tiếp sau đó, BAT sử dụng một mạch ổn áp shunt regulate để triệt tiêu hoàn toàn tạp âm của phần nguồn, với 04 đèn ổn áp chuyên dụng 6C19P của Nga. Riêng ở phần này, nếu người dùng cầu kỳ hơn thì có thể lựa chọn một trong 2 modul ổn áp khác dùng đèn 6N30P hoặc đèn 5881, được hãng đưa ra như một option phụ. Chưa đủ, sau mạch shunt regulator là mạch nguồn dòng hằng (constant current source) hoàn toàn bằng đèn điện tử, sử dụng đồng thời 2 chế độ: đèn 6N30P và đèn hỗ dẫn cao 6C45P, có công tắc chuyển qua lại giữa 2 chế độ này. Như vậy, với tổng số đèn được trong phần nguồn là 10 bóng, cộng với 8 bóng ở phần mạch tín hiệu, tổng công suất tiêu thụ 470VA và tổng trọng lượng của cả 2 khối lên tới gần 35 kg, REX đã thực sự trở thành một pre-ampli siêu khủng cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Phần tín hiệu sử dụng hoàn toàn các linh kiện tốt nhất. Tín hiệu đầu vào được đưa qua chiết áp 140 bước dạng shunt (tín hiệu chỉ đi qua duy nhất 2 con trở). Chiết áp này được nối với mạch điều khiển số để người dùng có thể sử dụng tay điều khiển từ xa. Toàn bộ tụ xuất âm là loại tụ giấy ngâm dầu cao cấp được hãng BAT đặt gia công riêng.

REX có chất lượng âm thanh vượt trội với chất âm có thể thay đổi tương ứng chế độ sử dụng của đèn nguồn dòng hằng trong phần nguồn.

Với chút ít kinh nghiệm về đèn điện tử, sau khi nghiên cứu thiết kế của REX, chúng tôi cùng dự đoán với nhau rằng pre-ampli này sẽ có chất âm có độ phân giải cao đặc trưng của đèn 6N30P và độ trong trẻo tinh khiết do được xử lý công phu ở phần nguồn. Bật máy lên, hồi hộp chờ 50 giây trước khi máy kết thúc quá trình warm-up, ngay khi những nốt nhạc đầu tiên được cất lên, cảm nhận về chất lượng âm thanh đã vượt xa dự đoán của chúng tôi. Âm thanh dày dặn và căng mọng, tiếng bass uy lực như bán dẫn nhưng lại có độ chi tiết rất cao, trung âm quyến rũ và khả năng xử lý tinh tế đặc trưng của đồ đèn. Dải động của pre-ampli này thể hiện rõ ở các bản nhạc có tiết tấu phức tạp, REX xử lý rất chững chạc,không một chút gắng gượng. Đặc biệt, khác biệt với hầu hết các pre-ampli điện tử, âm nền của REX sạch sẽ đến kinh ngạc, không một chút ù xì dù là nhỏ nhất kể cả khi mở âm lượng ở mức cao. Điều này cho thấy các thông số về độ ù nền, độ méo được hãng BAT đưa ra là không hề phóng đại.

Sự độc đáo của REX chính là ở chỗ chất âm có thể thay đổi tương ứng với chế độ sử dụng của đèn nguồn dòng hằng trong phần nguồn.

Đây chính là tính năng có một không hai, chưa từng gặp ở bất kỳ một preampli đèn điện tử nào. Nếu như khi set up chế độ nguồn dòng hằng ở vị trí đèn 6N30P, âm hình có sự tập trung vào vị trí giữa 2 loa, chất âm tổng thể mượt mà, sâu lắng và hơi chậm rãi thì khi chuyển sang chế độ dùng đèn 6C45P, âm thanh có vẻ được mở rộng đáng kể ra phía ngoài 2 loa, tiết tấu trở nên nhanh hơn, dải trầm uy lực hơn và dải cao cũng trở nên lung linh hơn. Qua chức năng này, REX đã cho thấy một minh chứng không thể chối cãi về khả năng can thiệp rõ rệt của phần nguồn đối với chất lượng âm thanh, thể hiện ý tưởng và cách thức xử lý vấn đề tuyệt vời của Victor Khomenco và các kỹ sư của hãng REX.

Kết tinh của những bí quyết công nghệ, sản phẩm ưu tú của những số đo, REX pre-ampli chính là thiết bị trong mơ của những dân chơi vừa say mê vẻ đẹp của đèn điện tử, vừa thích xài đồ hi-tech. Tuy được bán với giá ngang ngửa một chiếc xe hơi, nhưng REX pre-ampli hoàn toàn xứng đáng với cụm từ đắt xắt ra miếng.

THÔNG SỐ KỸ THUẬT

- Đầu vào XLR x 5; đầu ra: XLR x 3
- Đáp tần: 2Hz-200KHz.
- Độ lợi tối đa: 17dB.
- Độ khuếch đại tín hiệu tối đa: 50V.
- Tỉ lệ S/N: -100dB.
- Độ méo: 0,005%.
- Công suất tiêu thụ: 250VA (phần nguồn) và 220VA (phần tín hiệu).
- Kích thước mỗi khối: 485 x 145 x 400.
- Trọng lượng: 16,4 kg (nguồn) và 18,2 kg (tín hiệu).